BAYDER’in Kültür Sohbetleri’nde Azerbaycan Edebiyatının Dev İsmi ‘Resul Rıza’ Konuşuldu
Bayburt Tarih-Kültür ve Edebiyat Derneği (BAYDER) tarafından her hafta düzenlenen geleneksel Kültür Sohbetleri’nin bu haftaki konusu, Azerbaycan edebiyatının en önemli figürlerinden biri olan ‘Resul Rıza’ oldu. Lamiya İbrahimzade tarafından gerçekleştirilen sunum, şairin hayatını, edebi kişiliğini ve eserlerinin ardındaki derin felsefeyi Bayburtlu edebiyatseverlerle buluşturdu.
Hayatı ve Kritik Görevleri
Sunumu gerçekleştiren Lamiya İbrahimzade, 1910 yılında Azerbaycan’da dünyaya gelen Resul Rıza’nın eğitim hayatına ve kariyerindeki kritik görevlere dikkat çekti. Resul Rıza; Kafkasya Komünist Üniversitesi, Moskova Milletler Enstitüsü ve Birlik Devlet Sinemacılık Enstitüsü gibi önemli kurumlarda eğitim gördü.
Şair, edebi kimliğinin yanı sıra devlet kademelerinde de önemli pozisyonlarda bulundu:
- Azerbaycan Yazarları Birliği Başkanı (1939)
- Azerbaycan Sinemacılık Bakanı (1945-1948)
- Azerbaycan Ansiklopedisinin Baş Editörü (1966-75)
‘İnsan Düşünmedikçe Var Olamaz’ Felsefesi
Resul Rıza’nın edebi yolculuğunun 1927 yılında Tiflis’te yayımlanan “Kıvılcım” gazetesindeki ilk şiiri “Bugün” ile başladığını belirten İbrahimzade, şairin eserlerindeki ana temaları şöyle sıraladı: Özgürlük, vatan sevgisi, insanın varoluşu, felsefi düşünceler, doğa ve insan.
İbrahimzade, Resul Rıza’nın sanat anlayışını şu sözlerle özetledi: “Şair için şiir, sadece kelime değil, düşüncenin sesiydi.”
“Onun felsefesi, insanın sadece yıldızlara bakmakla yetinmeyip, ayağını sağlam bir şekilde toprağa basması gerektiğini vurgular. Ünlü sözü: ‘İnsan düşünmedikçe var olamaz’ bu düşünceyi özetlemektedir.”
Sunumda ayrıca, Resul Rıza’nın Sovyet döneminde birçok şiirinin sansürlendiği, ancak buna rağmen insanlık, özgürlük ve vatan sevgisi temalı eserlerinin Azerbaycan edebiyatında silinmez bir iz bıraktığı vurgulandı.
Edebi Birliktelik: Resul Rıza ve Nigar Refibeyli’nin Aşkı
Lamiya İbrahimzade, Resul Rıza’nın eşi Nigar Refibeyli’nin de ünlü bir şair olduğunu ve oğulları Anar’ın ise bugün Azerbaycan edebiyatının öncü isimlerinden biri olduğunu ifade etti.
Resul Rıza ve Nigar Refibeyli’nin ilişkisi, sadece büyük bir aşk hikâyesi değil, aynı zamanda Azerbaycan edebiyatının en ilham verici edebi birlikteliklerinden biri olarak ele alındı. Şairin eşine yazdığı; derin sevgi, şefkat ve savaş dönemi zorluklarını yansıtan mektuplardan kesitler, dinleyicilere duygusal anlar yaşattı.
Bu tarihi hayat ve aşk hikâyesinin, “Alagözlüm” adlı filme de konu olduğunu belirten İbrahimzade, sunumunu Resul Rıza’nın mektubundan bir kesit aktararak noktaladı.
Programın sonunda BAYDER Başkanı Fatih Dündar, başarılı sunumu için Lamiya İbrahimzade’ye teşekkür belgesi takdim etti. Her hafta Cuma günleri devam eden Kültür Sohbetleri, Uğur Dündar, Mustafa Gökoğlan, Zehra Eminoğlu, Serdar Eslek, Ersen Ersen’in sahne sunumları ve koro tarafından seslendirilen türkülerle sona erdi.
