Siirt iline ait efsaneler: Cudi Dağı Efsanesi, Siirt Adının Efsanesi.
Cudi Dağı Efsanesi
Siirt’in güneyinde Hakkari sınırlarındaki Cudi Dağı, Nuh Peygamber’in gemisinin tufandan sonra karaya çıktığı yerdir. Şırnak İli’nin güneyindeki dağdan inen Nuh Peygamber ve oğulları yaşamı yeniden burada başlatmışlardır. Nuh Peygamber’in Cudi Dağı’nı aşıp Şırnak’ı da kurduğu söylenir. Bir zamanlar Şehrin Şehr-i Nuh adıyla anılması bundandır. Günümüzde Haziran ve temmuz aylarında Cudi Dağları’na çıkılır. Geminin oturduğuna inanılan tepe ziyaret edilir. söylenceye göre Nuh’un Karaya çıktığı vakit kurban kestiği yerde burasıdır.
Siirt Adının Efsanesi
Güneydoğu Anadolu’da tarihi çok eskilere giden Siirt şehrinin adı üzerine çeşitli söylentiler vardır.
SİİRT Siirt adının Keldani aslından geldiği ve şehir anlamına geldiği söylenir. Diğer bir rivayete göre ise Sert kelimesinin bozulmuş şeklidir.
Siirt adının Sami Dilin’den geldiği öne sürülmektedir Bazı kaynaklarda bu adın,Keert (Kaa’rat) sözcüğünden kaynaklandığı yazılıdır Siirt sözcüğü, isim kaynaklarında; Esart, Sairt, Siirt, Siird gibi çeşitli biçimlerde kullanılmıştır Süryani’ler kente Se’erd (yöresel söyleniş biçimiyle Sert) demişlerdir XIX Yy’da Sert, Seerd, Sört, Sairt, olarak kullanılmış, günümüzde de Siirt biçimi ile benimsenmiş Diğer bir kaynakta Siirt isminin, “Seert” anlamındaki “üç yer” manasına geldiği söylenir.
Siirt adının nerden geldiği konusun da değişik görüşler vardır Bazı kitaplarda şöyle geçmektedir: Doğu Anadolu tarihi adlı kitap Siirt, Sert, Kamus adlı kitapta Tiğrakent olarak geçmektedir.
Şimdiki Siirt, eski Siirt’in üstündeki sırtlarda kurulmuş olduğu için yukarıda sözü edilen “Sırt” kelimesi mevki ve kelime ilgisi bakımından daha uygun olarak görülmektedir.
