Yukarı Kırzı Köyü’nde kendilerini su kuyularına atarak şehit olan kadınlar için yaptırılan anıt düzenlenen törenle açıldı.
Bayburt Valiliği, Bayburt Belediyesi, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ile Bayburt Şehit Aileleri Dayanışma Derneği (ŞADDER)’in katkılarıyla Aydıntepe İlçesi’ne bağlı Yukarı Kırzı Köyü’nde Ermeni katliamına kurban giden şehit kadınlar için yaptırılan “Şehit Kadınlar Anıtı” düzenlenen törenle açıldı.
Açılış törenine Maliye Bakanı Naci Ağbal, Vali Ali Hamza Pehlivan, Milletvekili Şahap Kavcıoğlu, Garnizon Komutanı Tank Albay Davut Balibaşa, Belediye Başkanı Mete Memiş, Bayburt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Selçuk Coşkun, kamu kurum ve kuruluşlarının amirleri, siyasi parti ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve vatandaşlar katıldı.
Maliye Bakanı Naci Ağbal açılışta yaptığı konuşmada açılışı yapılacak anıtın Türkiye’nin yakın tarihi bakımından son derece anlam dolu olduğunu belirtti. Yukarı Kırzı Köyü’nde yaşanan acıların “Şehit Kadınlar Anıtı” ile cisme büründüğünü kaydeden Bakan Ağbal, “Biz millet olarak İslam dininin mensupları olarak Allah’a, Peygambere inanan bir milletiz. Tarih boyunca zaman zaman bir takım acılar ve üzüntüler yaşadık. Buna en yakın şahit olduğumuz hadise 1. Dünya Savaşı sonrası yaşanan olaylardır. Çocukluğumuzda bizlerde Yunan mezalimini, Ermeni mezalimini büyüklerimizden dinlerdik ve gözlerimizden yaşlar akardı. Dedelerimizin, atalarımızın, analarımızın, ezelerimizin yaşadığı sıkıntıları, mezalimi duydukça da çok üzüldük. Bugün bizleri gerçekten duygulandıran, bu gelişmelerin yaşandığı vakit hiç tereddüt etmeden namusu için, iffeti için ölüme koşarak gitme iradesi ancak bu millette tecelli eder. Allah onlardan razı olsun. Onlar şehittirler. Bizler bugün onları anmak ve unutmamak için bir aradayız. Burada yaşanmış bir hadiseyi gelecek kuşaklara aktarmak ve hiç unutulmaması için böyle bir eseri de yapmışlar. Buna vesile olan bütün arkadaşlarımıza, bütün kardeşlerimize teşekkür ediyoruz. Allah onlardan razı olsun.” dedi.
Türk Milleti’nin ne zaman bir zorlukla karşılaşsa ruhundaki diriliş inancını adeta bir volkan patlaması gibi ortaya çıkardığını aktaran Bakan Ağbal, “Biz bunu Çanakkale’de, Kurtuluş Savaşı’nda en son 15 Temmuz gecesi yaşadık. 15 Temmuz gecesi bu ülkede alçakça bir darbe girişimi yaparak ülkemizi içeriden işgal etmeye çalışanlara bu millet Çanakkale’deki ruhun ölmediğini, dimdik ayakta durduğunu bir kez daha gösterdi. O gün hepimiz meydanlara sokaklara koştuk. Milletimizin birliğine, beraberliğine kast eden bu alçaklara karşı herkes göğsünü siper etti. O gece 259 şehit verdik. Yukarı Kırzı Köyü’nde namusunu korumak için şehit olmaya can atan kardeşlerimiz neyse 15 Temmuz gecesindeki diriliş ruhu oydu. Sadece bir volkan patlamasına gerekçe oluşturacak hadiseyi bekliyordu ve o hadise 15 Temmuz’da olduğunda bu millet, sırtının asla yere serilemeyeceğini içeride ve dışarıda dosta düşmana karşı hep birlikte gösterdi. Ne mutlu böyle bir milletin evladıyız. Allah birliğimizi, beraberliğimizi dosta düşmana karşı daim etsin. Burada 17 gelinimiz, hiç tereddüt etmeden ölüme gittiyse inanıyorum ki yüzyıllar geçse de o Çanakkale’deki ruh asla ölmeyecek, bu kızlarımızın ruhları dimdik ayakta kalacak ve yaşayacak.” diye konuştu.
Yukarı Kırzı Köyü’nde kendilerini su kuyularına atarak şehit olan kadınlar için Milli Şair Mehmet Akif Ersoy’un“Asım’ın nesli diyordum ya nesilmiş gerçek, İşte çiğnetmedi namusunu, çiğnetmeyecek” dizelerini dile getiren Vali Ali Hamza Pehlivan ise Türk Milleti’nin geçmişte olduğu gibi bugün ve gelecekte de namusunu çiğnetmeyeceğini dile getirdi. Vali Pehlivan, Türk Milleti’nin bu şuurla, inancı, birliği ve beraberliğiyle ilelebet var olacağını kaydederek, “Bu anıtlar birliğimizin ve beraberliğimizin sembolü olacak. Bu eserin ortaya çıkmasında emeği geçenlere, ilimizdeki pek çok projeyi himayelerinde gerçekleştirdiğimiz Sayın Maliye Bakanımız başta olmak üzere, Bayburt belediyemize, dernek başkanımız ve ekibine, katkı ve katılım sağlayan ilçe ve belde belediye başkanlarımıza ve vatandaşlarımıza huzurlarınızda teşekkür ediyorum.” şeklinde konuştu.
Törende birer konuşma yapan Milletvekili Şahap Kavcıoğlu ve Belediye Başkanı Mete Memiş de anıtın simgelediği vahim hadiseler dolayısıyla önemli olduğunu kaydetti.
Konuşmaların ardından Maliye Bakanı Naci Ağbal, Vali Ali Hamza Pehlivan, Milletvekili Şahap Kavcıoğlu, Garnizon Komutanı Tank Albay Davut Balibaşa, Belediye Başkanı Mete Memiş ve Bayburt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Selçuk Coşkun ile anıtın açılışını gerçekleştirerek incelemelerde bulundu.
Yukarı Kırzı Köyü’nde Ermenilerin zulmünden Emekli General Sadri Karakoyunlu’nun “Bayburt Tarihi” adlı eserinde şu şekilde bahsedilir;
“17 Temmuz 1917 günü Yukarı Kırzı Köyüne gelen bir grup Ermeni, köyün genç kız ve kadınlarının gizlendiği yere (bir Ermeni kadının ihbarıyla) baskın yapar. Burada can ve namus korkusuyla birbirlerine kenetlenmiş duran kız ve gelinlerden birini seçerler ve oracıkta diğerlerinin göz önünde ona tecavüz ederler. Namusu kirlenen bu kadının kocası askerde, savaştadır. Doğruca köyün orta yerindeki büyük ve derin su kuyusunun başına gider bu gelin ve ‘Bacılar, ben cephedeki erimin namusunu koruyamadım, bu namus ancak böyle temizlenir’ diyerek kuyuya atlar. Diğer kız ve gelinler de onu izlerler. Bugün bu kuyu köylüler tarafından doldurulmuştur. Ve namuslarını koruma savaşı veren 18 genç kız ve gelin bu kuyunun derinliğinde yatmaktadır.”
